Chất lượng không khí tại Việt Nam đang trở thành một trong những vấn đề đáng báo động trong những năm gần đây. Với tốc độ đô thị hóa nhanh chóng, sự gia tăng phương tiện giao thông và các hoạt động công nghiệp ngày càng phát triển, mức độ ô nhiễm không khí ở nhiều thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh thường xuyên vượt ngưỡng an toàn. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến môi trường mà còn tác động nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Vậy, thực trạng chất lượng không khí tại Việt Nam ra sao và có những giải pháp nào để cải thiện tình trạng này?
Tóm tắt nội dung
Tình trạng ô nhiễm không khí tại Việt Nam năm 2025
Ô nhiễm không khí đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng trên toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh phát triển công nghiệp và đô thị hóa nhanh chóng. Cùng với sự mở rộng của các khu công nghiệp và trung tâm kinh tế, mức độ ô nhiễm ngày càng gia tăng. Tại Việt Nam, tình trạng này đặc biệt đáng lo ngại ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, nơi chịu ảnh hưởng lớn từ hoạt động xây dựng và mật độ giao thông cao.
Chất lượng không khí suy giảm đáng kể, đặc biệt vào giờ cao điểm, khiến nhiều người dân cảm thấy ngột ngạt và khó chịu. Theo số liệu từ IQAir – một nền tảng chuyên đánh giá chất lượng không khí trên thế giới, trong năm 2024, nhiều khu vực tại Việt Nam đã ghi nhận chỉ số AQI (chỉ số chất lượng không khí) ở mức đáng báo động.
Cụ thể, Hà Nội có mức AQI trung bình khoảng 173, cao nhất lên đến 217 – mức thuộc ngưỡng báo động đỏ, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người. Một số khu vực như Cầu Giấy, Hoàn Kiếm từng ghi nhận chỉ số AQI chạm mốc 200, khiến bầu không khí trở nên vô cùng ô nhiễm.
Tình hình tại TP. Hồ Chí Minh cũng không khả quan hơn. Trong những tháng đầu năm 2025, chỉ số AQI dao động từ 150 – 200, đặc biệt tại những tuyến đường thường xuyên ùn tắc như Cộng Hòa, Điện Biên Phủ, Xô Viết Nghệ Tĩnh, khói bụi dày đặc khiến không khí trở nên ngột ngạt. Theo dữ liệu từ hệ thống quan trắc chất lượng không khí, vào lúc 8 giờ sáng ngày 10/1, nồng độ bụi mịn PM2.5 tại TP. Hồ Chí Minh ghi nhận ở mức 80,5 µg/m³, cao gấp 16,1 lần mức khuyến nghị của WHO (5 µg/m³).
Tác hại của ô nhiễm không khí
Bụi mịn PM2.5 được xem là tác nhân chính gây ra nhiều bệnh lý về đường hô hấp. Khi kết hợp với các chất ô nhiễm khác như CO, SO2, NO2, chúng có thể gây kích ứng niêm mạc, cản trở quá trình vận chuyển oxy trong máu, làm suy giảm chức năng hô hấp.
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng việc tiếp xúc lâu dài với không khí ô nhiễm có thể dẫn đến viêm phổi, hen suyễn, các bệnh lý về tim mạch, thậm chí làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi. Không chỉ vậy, ô nhiễm không khí còn làm tăng nguy cơ cao huyết áp, suy yếu hệ miễn dịch và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tổng thể.
Theo WHO, ô nhiễm không khí cũng là một trong những yếu tố gây ra 25% số ca đột quỵ và bệnh tim mạch trên toàn cầu. Ngoài ra, các kim loại nặng có trong khí thải có thể xâm nhập vào cơ thể, tác động đến hệ thần kinh, gây suy giảm trí nhớ và ảnh hưởng đến khả năng nhận thức. Tình trạng ô nhiễm kéo dài thậm chí có thể làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lý thần kinh như Alzheimer và Parkinson, tác động tiêu cực đến chất lượng sống và tuổi thọ của con người.
Máy lọc không khí có hiệu quả trong việc loại bỏ bụi mịn không?
Mặc dù không thể giải quyết triệt để tình trạng ô nhiễm của cả thành phố, chúng ta vẫn có thể chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình bằng cách sử dụng các biện pháp cải thiện không khí trong nhà. Một trong những giải pháp hiệu quả là sử dụng máy lọc không khí, giúp loại bỏ bụi mịn, vi khuẩn và các tác nhân gây dị ứng, mang lại môi trường sống trong lành hơn.
Cấu tạo của máy lọc không khí
Các mẫu máy lọc không khí trên thị trường hiện nay có thiết kế đa dạng, tuy nhiên, chúng thường bao gồm các bộ phận chính sau:
- Động cơ và quạt: Quạt có nhiệm vụ hút không khí từ môi trường xung quanh vào máy để đưa qua hệ thống lọc, sau đó thải không khí sạch ra ngoài. Hiệu suất lọc không khí của máy phụ thuộc vào công suất động cơ. Không khí ô nhiễm sẽ được quạt mạnh hút vào, đi qua các bộ lọc như HEPA và sau đó được làm sạch trước khi trả lại không gian sống, giúp cải thiện chất lượng không khí.
- Hệ thống lọc: Máy lọc không khí sử dụng nhiều loại bộ lọc khác nhau, trong đó phổ biến nhất là bộ lọc HEPA và bộ lọc than hoạt tính. Bộ lọc HEPA có cấu trúc sợi thủy tinh đặc biệt, giúp giữ lại tới 99,97% các hạt bụi siêu nhỏ có kích thước chỉ 0,3 micron. Ngoài ra, một số thiết bị còn có bộ lọc sơ cấp, giúp giữ lại những hạt bụi lớn, tóc và lông thú cưng, nhờ đó bảo vệ bộ lọc chính và kéo dài tuổi thọ máy.
- Hệ thống làm sạch không khí: Một số model được tích hợp thêm công nghệ làm sạch bằng tia UV-C hoặc ion âm, giúp tiêu diệt vi khuẩn, vi-rút và các tác nhân gây dị ứng, mang đến bầu không khí trong lành hơn.
- Vỏ máy: Phần vỏ ngoài của thiết bị thường được làm từ nhựa cao cấp, có tác dụng bảo vệ các linh kiện bên trong khỏi tác động từ môi trường. Nhiều dòng máy hiện đại còn được trang bị cảm biến chất lượng không khí, chế độ vận hành tự động, bộ hẹn giờ,… giúp nâng cao trải nghiệm sử dụng.
Nguyên lý hoạt động
Máy lọc không khí vận hành theo cơ chế hút và xử lý không khí ô nhiễm thông qua hệ thống lọc nhiều lớp. Khi không khí đi qua máy, bụi bẩn, vi khuẩn và các chất gây hại sẽ bị giữ lại trên bề mặt bộ lọc, chỉ để lại không khí sạch được đưa trở lại môi trường xung quanh.
Những thiết bị cao cấp còn tích hợp thêm các công nghệ tiên tiến như tạo ion âm hoặc chiếu tia UV, giúp loại bỏ vi sinh vật gây bệnh, hạn chế các chất độc hại trong không khí. Nhờ vậy, không gian sống trở nên trong lành hơn, hạn chế nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp.
Để đảm bảo máy vận hành hiệu quả, người dùng cần vệ sinh định kỳ và thay thế bộ lọc theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Điều này giúp duy trì hiệu suất lọc và kéo dài tuổi thọ sản phẩm.
Lợi ích của máy lọc không khí
- Cải thiện chất lượng không khí: Máy lọc không khí HEPA giúp loại bỏ bụi mịn và các hạt nhỏ trong không khí, mang đến bầu không khí trong lành hơn, đặc biệt phù hợp cho những người mắc bệnh dị ứng hoặc có vấn đề về hô hấp.
- Giảm nguy cơ mắc bệnh: Môi trường có nhiều vi khuẩn và vi-rút có thể là nguyên nhân gây ra các bệnh truyền nhiễm. Nhờ hệ thống lọc hiệu quả, máy lọc không khí giúp hạn chế sự lây lan của mầm bệnh trong không gian sống.
- Giảm tác nhân gây ô nhiễm: Ở những khu vực đông dân cư hoặc gần đường phố lớn, không khí thường chứa nhiều khói bụi và khí thải. Sử dụng máy lọc không khí giúp loại bỏ một phần lớn các chất ô nhiễm, mang lại bầu không khí trong lành hơn.
- Tăng cường sức khỏe tổng thể: Không gian trong lành giúp cải thiện sức khỏe của mọi người trong gia đình, đặc biệt là trẻ em, người cao tuổi hoặc những người có hệ miễn dịch yếu. Khi chất lượng không khí tốt hơn, chất lượng cuộc sống cũng được nâng cao.
Một số mẫu máy lọc không khí giá tốt tại ViettelStore:
Tạm kết
Cải thiện chất lượng không khí tại Việt Nam là một thách thức lớn đối với Việt Nam, đòi hỏi sự vào cuộc của cả chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng. Việc nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, áp dụng công nghệ xanh trong sản xuất và hạn chế khí thải từ phương tiện giao thông sẽ góp phần cải thiện chất lượng không khí. Mỗi cá nhân cũng có thể chung tay bằng cách sử dụng phương tiện công cộng, trồng thêm cây xanh và sử dụng các thiết bị lọc không khí trong gia đình. Chỉ khi có sự phối hợp đồng bộ, chúng ta mới có thể bảo vệ bầu không khí trong lành cho thế hệ hôm nay và mai sau.
Xem thêm:
Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *
Tạo bình luận mới