Tổng hợp 10 trò chơi dân gian ngày Tết cổ truyền đậm bản sắc dân tộc

Dịp Tết đến Xuân về không chỉ là dịp đặc biệt để các thành viên trong gia đình đoàn viên mà còn thời gian mọi người cùng sum họp và chơi những trò chơi dân gian thú vị. Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp TOP 10 trò chơi dân gian ngày Tết cổ truyền phổ biến và đặc sắc nhất, đa dạng sự lựa chọn giải trí nhân dịp năm mới.

Trò chơi Ô ăn quan

Ô ăn quan (hay ô quan, ô làng) là một trò chơi dân gian vô cùng quen thuộc, hấp dẫn, gắn liền với tuổi thơ của nhiều người. Trò chơi ô ăn quan giúp người chơi rèn luyện tính kiên trì, khả năng tính toán và ghi nhớ, dành cho cả trẻ em và người lớn.

Luật chơi và cách chiến thắng:

• Bạn dùng tất cả số quân trong 1 ô bất kỳ trong số 5 ô vuông thuộc quyền kiểm soát của bạn. Sau đó, bạn rải quân lần lượt vào các ô (mỗi ô tương ứng 1 quân) và bắt đầu từ ô gần nhất và bạn có thể rải ngược hoặc xuôi theo chiều kim đồng hồ tùy ý.
• Sau khi rải hết số quân, nếu liền sau đó là 1 ô vuông có chứa quân thì tiếp tục dùng tất cả số quân trong ô đó để rải tiếp theo chiều đã chọn. Nếu liền sau ô đó là một ô trống (không phân biệt ô quan hay ô dân) và đến 1 ô có chứa quân thì người chơi sẽ được ăn toàn bộ số quân trong ô đó.
• Trò chơi sẽ kết thúc khi toàn bộ dân và quan ở 2 ô quan đã bị ăn hết. Người chiến thắng là người có tổng số dân quy đổi nhiều hơn sau khi cuộc chơi kết thúc. Tùy theo luật chơi tại từng địa phương hoặc thỏa thuận giữa 2 người chơi nhưng phổ biến là các quy đổi 1 quan = 10 dân hoặc 1 quan = 5 dân.

Trò chơi Bịt mắt bắt dê

Một trong 10 trò chơi dân gian ngày Tết có từ lâu đời ở Việt Nam chính là Bịt mắt bắt dê. Trò chơi này thường rất được yêu thích trong dịp đầu năm hay Hội đầu xuân. Ngoài ra, trò chơi này cũng rất phổ biến với trẻ em vì sự đơn giản và vui nhộn.

Luật chơi và cách chiến thắng: Toàn bộ người chơi cùng oẳn tù tì hoặc tùy chọn 1 người xung phong là người bị bịt mắt đi bắt dê, còn những người xung quanh sẽ đứng thành 1 vòng tròn rộng. Người chơi khác sẽ chạy xung quanh người bịt mắt cho đến khi người bịt mắt hô “đứng lại” thì dừng.

Người bịt mắt sẽ đi quanh vòng tròn và bắt 1 người bất kỳ, người chơi sẽ tìm mọi cách tạo ra tiếng động để người bịt mắt bị mất phương hướng và khó phán đoán. Cho đến khi người bịt mắt bắt được và đoán đúng tên 1 người thì người đó phải thế thay thế cho người bịt mắt. Nếu người bịt mắt không bắt được ai thì lại hô “bắt đầu” để mọi người di chuyển.

Trò chơi Kéo co

Trò Kéo co hay kéo dây vừa là một môn thể thao vừa là một trò chơi dân gian rất phổ biến được giữ gìn cho đến nay. Kéo co giúp rèn luyện sức khỏe và mang tính đồng đội, tôn vinh sức mạnh và tính tập thể, đem lại sự thoải mái và niềm vui cho mọi người khi tham gia. Trò chơi kéo co thường được chơi trong những dịp Tết và lễ hội.

Luật chơi và cách chiến thắng: Người chơi sẽ phân chia thành 2 đội, mỗi đội sẽ dùng sức mạnh để kéo thắng bên kia ngã về phía mình. Sợi dây dùng để kéo co sẽ được buộc một cái khăn đỏ để đánh dấu. Bên nào kéo được đoạn dây có buộc khăn đỏ qua vạch của mình trước là đội chiến thắng.

Trò chơi Đấu vật

Đấu vật là một trò chơi dân gian của Việt Nam mang tính cổ truyền và có mặt tại nhiều tỉnh miền Bắc. Trò đấu vật thường được tổ chức dưới dạng hội vật vào tháng Giêng âm lịch, là một nét đẹp truyền thống độc đáo mỗi dịp Tết đến, Xuân về.

Luật chơi và cách chiến thắng:

• Đô vật khi tham gia đấu vật phải ở trần và chỉ đóng khố. Hai đô vật sẽ lên sàn đấu trong 1 vòng tròn tại bãi đất trống hoặc sân đình, sân làng. Hai người sẽ dùng tay và sức mạnh để thi đấu với nhau. Người vật ngã được đối phương, hoặc đẩy người kia ra khỏi vòng tròn thi đấu thì sẽ giành chiến thắng.
• Ngoài 2 đô vật sẽ có 2 người khác làm nhiệm cụ đánh trống và phất cờ trong lúc các đô vật thi đấu. Người đánh trống sẽ cầm 1 chiếc trống khẩu và đánh trống để khuyến khích thúc giục đô vật. Người phất cờ sẽ cầm cờ cán dài để ngăn cản người xem khỏi lấn vào sân vật và phất cờ đều theo nhịp trống để cổ động người thắng cuộc.

Chơi đánh đu

Trò chơi tiếp theo trong 10 trò chơi dân gian ngày Tết chính là trò đánh đu, đòi hỏi tính khéo léo và nhanh nhẹn, cũng như sự kết hợp ăn ý giữa hai người chơi. Trò chơi này thường được tổ chức vào mùa xuân và dành cho những cặp trai gái trong hội làng.

Có nhiều cách chơi đánh đu, nhưng phổ biến nhất là đu đơn và đu đôi. Đu đơn thì người nữ thường thể hiện sự nhịp nhàng, duyên dáng và nhẹ nhàng. Với đu đơn nam thì thường thể hiện sự khỏe mạnh và bay bổng khi đu cao.

Đập niêu đất

Một trong 10 trò chơi dân gian ngày Tết cổ truyền, bạn không thể bỏ qua trò Đập niêu đất quen thuộc với cả trẻ con và người lớn tại Việt Nam. Trò chơi dân gian này khá phổ biến trong những dịp hội làng lớn và dip Tết nguyên đán.

Luật chơi và cách chiến thắng:

• Trò chơi đập niêu đất thường được tổ chức tại các sân trống lớn. Trước khi chơi, sẽ có 2 chiếc cột được đặt cách nhau 5m và 2 đầu thân cột được nối với nhau bằng sợi dây thừng để làm giá treo niêu. Điểm xuất phát của người chơi cách giá treo niêu khoảng 3 – 5m.
• Người chơi khi tham gia sẽ được trọng tài trao cho 1 cây gậy dài khoảng 50cm và sẽ bị bịt mắt rồi đứng ở vạch xuất phát. Người chơi sẽ tự ước lượng khoảng cách và tiến đến phía trước để đập trúng chiếc niêu đất treo trên dây. Người nào đập trúng niêu đất sẽ có 1 phần thưởng được ghi trong mẫu giấy nhỏ để trong chiếc niêu đó.

Trò chơi Đi cà kheo

Tai các vùng quê Việt Nam thường tổ chức các cuộc thi cà kheo và trò chơi này đã tạo được tiếng cười sảng khoái cho cả người chơi và người theo dõi bởi sự thú vị và bất ngờ.

Luật chơi và cách chiến thắng: Người chơi sẽ dùng 2 cây tre và trên cột sẽ có 2 cái khấc tre để làm bàn đạp. Để đi được trên đôi cà kheo, người chơi đòi hỏi phải có sự khéo léo.

Trò Chơi cờ người

Trong 10 trò chơi dân gian ngày Tết cổ truyền, trò chơi cờ người được đánh giá khá độc đáo khi được xây dựng dựa trên luật chơi của trò cờ tướng, chỉ khác là cờ người sử dụng người thật để thay thế cho những quân cờ. Bàn cờ chơi thường là một khu đất rộng và bằng phẳng được vẽ các ô cờ tướng theo hình bản cờ tiêu chuẩn.

Luật chơi và cách chiến thắng:

• Khi các quân cờ đã đứng vào đúng vị trí, thì sẽ có 1 hồi trống dài nổi lên. Hai đấu thủ cờ sẽ mặc áo dài, khăn xếp xuất hiện để giới thiệu danh tính và mỗi người cầm 1 chiếc cờ đuôi nheo ngũ sắc nhỏ để chỉ huy trận đánh. Theo quy định, đấu thủ đang cầm quân đỏ sẽ được đi trước, sau đó đến quân đen và chơi luân phiên theo thứ tự cho đến khi chiến thắng.
• Nghệ thuật thi đấu trò chơi cờ người tại mỗi vùng miền sẽ thể hiện thể hiện bản sắc văn hóa của từng vùng. Cờ người tại miền Bắc sẽ mang đậm dấu ấn diễn xướng dân gian thể hiện qua các điệu múa kèm theo những bài vè đặc trưng. Với hội cờ người tại miền Trung và miền Nam, các quân cờ sẽ có phần biểu diễn sống động hơn, phải xuất tiến tới và tấn công quân cờ đối phương bằng những thế võ, dùng binh khí để vô hiệu hoá, đánh ngã đối phương,…

Trò chơi Ném tung còn

Tung còn (hay ném còn) là một trong 10 trò chơi dân gian ngày Tết cổ truyền đã có từ lâu đời, gắn liền với đời sống lao động và sinh hoạt của đồng bào các dân tộc thiểu số, phổ biến như dân tộc Thái và Mường. Trò chơi này thường xuất hiện vào dịp đầu năm mới hay các lễ hội hằng năm. Đây cũng là dịp để đồng bào vui chơi, giao duyên và kết bạn.

Luật chơi và cách chiến thắng:

• Quả còn có hình cầu với kích thước to bằng nắm tay trẻ nhỏ và được khâu bằng nhiều múi vải màu. Bên trong quả cầu nhồi thóc và hạt bông, xung quanh còn có các tua vải nhiều màu sắc trang trí và có tác dụng định hướng khi bay.
• Sân ném còn thường là bãi đất rộng, ở giữa chôn 1 cây tre (hoặc vầu) cao. Trên đỉnh có vòng còn một hình tròn (khung còn). Khung còn có một mặt dán giấy đỏ biểu tượng cho mặt trời, và mặt kia dán giấy vàng biểu tượng cho mặt trăng.
• Người chơi sẽ đứng đối mặt với nhau qua cây còn và ném quả còn lọt qua vòng còn trên đỉnh cột sẽ là người thắng cuộc.

Chơi đánh đáo

Đây là một trò chơi trong 10 trò chơi dân gian ngày Tết cổ truyền rất phổ biến tại các vùng quê. Thú vui đánh đáo không chỉ thu hút trẻ em mà cả với người lớn bởi trò chơi thể hiện sự khéo léo của người chơi.

Luật chơi và cách chiến thắng: Tùy vào quy định của người chơi mà khoét lỗ trên một bãi đất phẳng. Ngoài lỗ đáo là một vạch quy định để từ đó người chơi có thể đứng ném tiền xu về phía lỗ đáo. Vạch này xa hay gần lỗ đáo được quy định bởi những người chơi, vạch, càng xa thì độ khó càng cao. Đồng xu nào ném trúng vào lỗ thì người ấy sẽ được ăn. Chơi lần lượt như vậy cho đến đến khi nào không còn đồng xu nào nữa thì hết ván.

Ngoài những trò chơi dân gian được tổ chức trực tiếp, giờ đây mọi người có thể tải một số trò chơi dân gian về điện thoại thông minh để có thể trải nghiệm những trò chơi thú vị này để thư giãn nhé!

Trên đây là tổng hợp 10 trò chơi dân gian ngày Tết cổ truyền đậm bản sắc dân tộc. Trong dịp Tết đến Xuân về, những trò chơi này thường được tổ chức trong những dịp hội làng, thu hút đông đảo người chơi tham gia, tặng sự gắn bó cộng đồng và giữ gìn nét đẹp văn hóa truyền thống.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM:

• Đố vui dân gian
• Top 10+ game đơn giản, dễ chơi giúp xả stress, thư giãn