Bàn phím QWERTY là gì? Các bố cục bàn phím phổ biến hiện nay

Trong thời đại công nghệ phát triển mạnh mẽ, bàn phím là công cụ quen thuộc gắn liền với mọi hoạt động học tập, làm việc và giải trí. Trong số các loại bàn phím hiện nay, bàn phím QWERTY được xem là bố cục phổ biến và được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới. Vậy bàn phím QWERTY là gì, nguồn gốc ra đời từ đâu và vì sao nó vẫn được ưa chuộng đến ngày nay? Hãy cùng Viettel Store tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Bàn phím QWERTY là gì? 

QWERTY là tên gọi của một kiểu bố cục bàn phím phổ biến nhất hiện nay. Theo đó, bàn phím QWERTY được nhận diện nhờ sáu ký tự chữ cái đầu tiên trên hàng phím trên cùng, lần lượt là Q, W, E, R, T và Y. Loại bàn phím này xuất hiện từ thời máy đánh chữ và đến nay vẫn được ứng dụng rộng rãi trên máy tính, điện thoại và nhiều thiết bị khác.

Tại một số quốc gia và khu vực, người dùng còn áp dụng thêm các bố cục khác như DVORAK, QWERTZ và AZERTY. Tuy nhiên, bàn phím QWERTY vẫn là lựa chọn quen thuộc và phù hợp nhất với thói quen gõ của phần lớn người dùng trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

Nguồn gốc và lịch sử ra đời của bàn phím QWERTY là gì?

Khi tìm hiểu bàn phím QWERTY là gì, bạn sẽ bắt gặp cái tên Christopher Latham Sholes – nhà phát minh người Mỹ được xem là “cha đẻ” của bố cục này. Vào những năm 1870, ông chế tạo ra máy đánh chữ thương mại đầu tiên, tuy nhiên, thiết kế ban đầu sắp xếp các phím theo thứ tự bảng chữ cái khiến các thanh gõ dễ bị kẹt khi người dùng gõ quá nhanh.

Để khắc phục, Sholes đã thử nghiệm nhiều lần và quyết định sắp xếp lại các ký tự sao cho các chữ cái thường dùng không nằm cạnh nhau, giúp giảm tình trạng kẹt phím. Kết quả là bố cục QWERTY ra đời, được xem là giải pháp tối ưu cho máy đánh chữ thời bấy giờ.

Năm 1874, bàn phím QWERTY được thương mại hóa cùng mẫu máy đánh chữ Remington No.1 và nhanh chóng trở nên phổ biến. Từ đó, khái niệm bàn phím QWERTY là gì dần trở thành tiêu chuẩn chung cho các thiết bị nhập liệu trong nhiều thập kỷ tiếp theo.

Bàn phím QWERTY và dấu trọng âm trong ngôn ngữ

Bàn phím QWERTY ban đầu được thiết kế cho tiếng Anh – ngôn ngữ không có dấu trọng âm. Do đó, khi áp dụng vào các ngôn ngữ như tiếng Việt, người dùng cần có hệ thống gõ riêng để nhập dấu.

Ở Việt Nam, hai phương pháp phổ biến nhất là Telex và VNI. Cả hai đều dựa trên nguyên tắc sử dụng bàn phím QWERTY, chỉ khác nhau ở cách thêm dấu.

Ví dụ:

Như vậy, khi hỏi bàn phím QWERTY là gì trong bối cảnh tiếng Việt, có thể hiểu rằng đó là nền tảng cơ bản cho các bộ gõ Telex hoặc VNI. Dù cách nhập dấu khác nhau, nhưng bố cục phím vẫn giữ nguyên, giúp người dùng dễ dàng thao tác trên mọi thiết bị.

Các biến thể của bàn phím QWERTY trên thế giới

Tùy theo đặc điểm ngôn ngữ và thói quen sử dụng, nhiều quốc gia đã phát triển các biến thể riêng từ bố cục QWERTY truyền thống. Dưới đây là một số biến thể phổ biến:

– QWERTZ: Được sử dụng tại Đức, Áo, Thụy Sĩ. Hai phím Y và Z được hoán đổi vị trí, vì chữ “Z” xuất hiện thường xuyên hơn trong tiếng Đức. Bàn phím QWERTZ cũng thêm các ký tự đặc biệt như “Ä”, “Ö”, “Ü”, “ß”.

– AZERTY: Phổ biến ở Pháp và Bỉ. Bố cục này đảo vị trí phím “A” và “Q”, đồng thời bố trí lại các ký tự có dấu như “é”, “è”, “ç” để thuận tiện hơn cho người dùng Pháp ngữ.

– Tây Ban Nha (Spanish QWERTY): Giữ nguyên phần lớn bố cục QWERTY nhưng bổ sung thêm phím “ñ” đặc trưng của tiếng Tây Ban Nha.

– Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc: Các ngôn ngữ tượng hình này vẫn sử dụng bàn phím QWERTY nhưng được tích hợp thêm ký tự hoặc phần mềm nhập liệu riêng (như pinyin, kana, hangul).

Từ đó, khi nói đến bàn phím QWERTY và QWERTZ là gì, người ta muốn nhấn mạnh rằng dù cùng bắt nguồn từ QWERTY, nhưng mỗi biến thể lại được tối ưu hóa để phù hợp với từng vùng ngôn ngữ cụ thể.

Các phương án thay thế cho bàn phím QWERTY

Mặc dù bàn phím QWERTY rất phổ biến, song vẫn có nhiều nghiên cứu nhằm cải thiện tốc độ gõ và giảm mỏi tay. Một trong những phương án thay thế sớm nhất là DVORAK, được thiết kế vào thập niên 1930.

Bố cục DVORAK tập trung các ký tự được sử dụng thường xuyên nhất ở hàng giữa – nơi các ngón tay dễ tiếp cận, giúp người dùng gõ nhanh hơn và ít di chuyển tay. Tuy nhiên, do người dùng đã quá quen với QWERTY, DVORAK không thể thay thế hoàn toàn.

Tiếp đó là Colemak, ra đời trong thế kỷ 21, được xem là “phiên bản cải tiến” của QWERTY. Colemak chỉ thay đổi vị trí của 17 phím so với QWERTY, giúp người dùng dễ làm quen hơn, đồng thời tăng hiệu suất gõ và giảm mỏi cổ tay.

Ngoài ra, còn có những bố cục mới như Workman, Norman và Maltron – đều hướng đến việc tối ưu trải nghiệm người dùng hiện đại. Tuy nhiên, tính phổ biến của QWERTY vẫn giữ vững vị trí dẫn đầu bởi yếu tố lịch sử, thói quen và sự tương thích toàn cầu.

Tại sao bàn phím QWERTY vẫn được ưa chuộng đến nay?

Có thể thấy rằng dù trải qua hơn 150 năm, bàn phím QWERTY vẫn là chuẩn mực toàn cầu. Lý do chính nằm ở tính phổ biến, khả năng tương thích và thói quen người dùng.

Trước hết, các thiết bị điện tử như máy tính, laptop, điện thoại thông minh đều mặc định sử dụng bố cục QWERTY, khiến nó trở thành tiêu chuẩn chung. Khi người dùng đã quen thuộc với vị trí phím, việc chuyển sang bố cục khác trở nên khó khăn và mất thời gian.

Thứ hai, QWERTY tương thích với hầu hết hệ điều hành, ngôn ngữ và phần mềm gõ hiện nay. Từ văn phòng, trường học đến môi trường sáng tạo, bố cục này luôn mang lại sự thống nhất, dễ sử dụng.

Cuối cùng, nhờ tính phổ biến, các nhà sản xuất phụ kiện như bàn phím cơ, bàn phím không dây, bàn phím gaming đều ưu tiên thiết kế theo chuẩn QWERTY. Điều này giúp người dùng dễ dàng tìm kiếm và thay thế mà không cần làm quen lại từ đầu.

Bàn phím QWERTY trong thời đại công nghệ số

Trong kỷ nguyên kỹ thuật số, khái niệm bàn phím QWERTY là gì không còn giới hạn ở các thiết bị vật lý. Các bàn phím ảo trên smartphone, tablet hay màn hình cảm ứng đều kế thừa bố cục này để duy trì tính nhất quán.

Các hãng công nghệ lớn như Apple, Samsung, Microsoft hay Google đều giữ nguyên bố cục QWERTY trong thiết bị của mình. Đồng thời, họ bổ sung tính năng tự động gợi ý, nhập liệu bằng giọng nói hay cảm ứng thông minh để nâng cao trải nghiệm người dùng.

Điều đó chứng minh rằng, dù có nhiều cải tiến, QWERTY vẫn là nền tảng không thể thay thế trong thế giới nhập liệu ngày nay.

Tổng kết

Qua bài viết, bạn đã hiểu rõ bàn phím QWERTY là gì, nguồn gốc hình thành, cũng như những biến thể phổ biến trên thế giới. Dù có nhiều lựa chọn thay thế, QWERTY vẫn giữ vững vị trí nhờ tính tiện dụng, quen thuộc và khả năng tương thích cao.

Nếu bạn đang tìm kiếm bàn phím, chuột, hoặc phụ kiện máy tính và laptop chính hãng, hãy đến ngay Viettel Store – hệ thống bán lẻ uy tín cung cấp đa dạng sản phẩm công nghệ chất lượng cao. Tại đây, bạn có thể dễ dàng chọn lựa bàn phím QWERTY tiêu chuẩn với nhiều mẫu mã hiện đại, đáp ứng mọi nhu cầu học tập và làm việc của mình.

Xem thêm:

• TOP bàn phím cơ giá rẻ 300k đáng mua nhất 2025
• Nên mua bàn phím cơ có dây hay không dây chơi game tốt hơn?