Mâm ngũ quả là một biểu tượng thiêng liêng của ngày Tết, biểu thị cho tấm lòng thành kính của con cháu với ông bà tổ tiên và ước muốn đủ đầy sung túc cả năm. Hãy cùng mình đi tìm hiểu về phương pháp bài trí mâm ngũ quả ngày Tết 2024 ngay qua bài viết sau!
Tóm tắt nội dung
Mâm ngũ quả là gì?
Mâm ngũ quả là khái niệm truyền thống để chỉ một mâm trái cây với khoảng năm loại hoa quả khác nhau thường được nài trí trong ngày Tết Nguyên Đán của Việt Nam. Mâm ngũ quả thường được bày trên bàn thờ tổ tiên hoặc trên vị trí bàn tiếp khách. Những loại trái cây này thường để thể hiện ước nguyện của gia chủ thông qua tên gọi và màu sắc của từng loại quả tượng trưng trong văn hóa Việt.
Nguồn gốc và ý nghĩa của mâm ngũ quả
Mâm ngũ quả thường được trưng bày với 5 loại trái cây khác nhau và điều này cũng được đề cập đến trong tài liệu kinh Vu Lan Bồn với hình ảnh tượng trưng trái cây với 5 màu sắc. Nhìn chung thì đây là một nét văn hóa mang màu sắc Á Đông, và đã in sâu vào trong tâm trí của mỗi người Việt Nam ở khắp mọi nơi trên thế giới. Phong tục này được gìn giữ và duy trì qua các thế hệ người Việt nối tiếp, và không thể thay thế trong dịp Tết.
Cách chọn quả và bày trí mâm ngũ quả theo từng miền
Mâm ngũ quả trong quan niệm của người dân miền Bắc
Đối với người dân miền Bắc, một mâm ngũ quả đáp ứng đủ tiêu chuẩn, phải là một mâm ngũ quả có đầy đủ các loại trái cây kể đến như: chuối, bưởi, phật thủ, sung, hồng, quất, ớt, dứa,…, với màu sắc rực rỡ nhưng phải hài hòa tuân theo quan niệm Ngũ hành. Chuối trong mâm ngũ quả được bài trí theo nải, phải là chuối xanh, tượng trưng cho sự quần tụ, ước mong sự sum vầy. Bưởi có màu vàng, tượng trưng cho sự may mắn khởi đầu năm mới.
Cũng có một số gia đình thực hiện thay bưởi bằng quả phật thủ với ý nghĩa hướng đến đạo Phật và tạo bầu không khí linh thiêng trên ban thờ gia tiên. Còn với quả quất, quả hồng hay ớt màu đỏ được tô điểm xung quanh mâm ngũ quả vì có màu sắc rực rỡ, vô cùng đẹp mắt, biểu tượng cho sự may mắn. Còn quả dứa có mùi thơm đặc trưng, thể hiện mong ước về một năm mới nhiều phúc lộc.
Người miền Bắc thường có kiểu bày mâm ngũ quả là đặt nải chuối xanh ở dưới cùng để đỡ lấy toàn bộ các loại quả còn lại, chính giữa sẽ đặt bưởi hoặc phật thủ, các loại quả khác nhau đào, hồng, quýt, táo thì đặt ở các vị trí xung quanh, chỗ trống thì có thể được đan xen bởi ớt hay quất.
Mâm ngũ quả trong quan niệm của người dân miền Trung
Dải đất miền Trung thường gặp phải các hiện tượng thiên tai, bão lũ, hạn hán quanh năm nên đất đai cũng không được màu mỡ phì nhiêu, ít cây trái. Vì vậy, mâm ngũ quả của người dân miền Trung rất đơn giản, không quá câu nệ hình thức, có gì cúng nấy, miễn thành tâm sắp lễ là được.
Các loại trái cây thường thấy trong mâm ngũ quả của người dân miền Trung kể đến như: Thanh long, chuối, dưa hấu, mãng cầu, dứa, sung, cam, quýt…
Mâm ngũ quả trong quan niệm của người dân miền Nam
Người miền Nam thường bài trí mâm ngũ quả ngày tết theo mong muốn, ước nguyện mong năm mới đủ đầy, sung túc, tương ứng với 5 loại quả thường thấy như: Mãng cầu, xoài, sung, dừa, đu đủ. Bên cạnh đó, người miền Nam có quan niệm không thờ cúng một số loại trái cây có cách phát âm mang ý nghĩa xủi rủi theo văn hóa vùng miền như: Chuối, lê, cam, quýt…
Cách trang trí mâm ngũ quả của người dân miền Nam thông dụng nhất là đặt đu đủ, dừa, xoài lên mâm trước do chúng có hình dáng to và khá nặng để có thể đỡ các loại trái khác rồi tiếp theo mới lần lượt bài trí những loại quả còn lại lên.
Lưu ý khi chọn và bày mâm ngũ quả
Việc lựa chọn và bài trí mâm ngũ quả tưởng chừng như đơn giản, nhưng các bạn cũng phải lưu ý một số điều sau đây để có được một mâm ngũ quả ngày Tết 2024 đẹp mắt, và thu hút được nhiều sự may mắn:
- Nắm vững quan niệm về màu sắc ngũ hành: Hãy cố gắng tìm hiểu về các màu sắc ngũ hành Á Đông. Vì với người Việt Nam chúng ta, ngũ hành là một yếu tố vô cùng linh thiêng, nó biểu thị cho các nhân tố hình thành nên sự sống, cho nên mâm ngũ quả phải có các sắc màu tượng trưng cho kim, mộc, thủy, hỏa, thổ.
- Các loại trái cây phải tươi ngon và sạch sẽ: Mâm ngũ quả sẽ đẹp mắt hơn, nếu chúng được lựa chọn là các loại quả tươi ngon, được rửa cẩn thận trước khi bày lên. Đây cũng đại diện cho tấm lòng hiếu kính của con cháu muốn bày tỏ đến gia tiên của mình.
- Chỉ bày quả mà thôi: Mâm ngũ quả thuần truyền thống Việt Nam chỉ được bài trí với các loại quả. Chính vì vậy chúng ta nên tôn trọng và giữ gìn điều này, không nên bày thêm các loại vật phẩm khác, để tránh phá vỡ quan niệm về mâm ngũ quả của người Việt.
Một số mẫu mâm ngũ quả đẹp cho tết nguyên đán này
Dưới đây là một số hình ảnh về các cách bài trí mâm ngũ quả đẹp mắt. Bạn đọc có thể tham khảo, thay đổi một chút để bài trí sao cho phù hợp với văn hóa và không gian tâm linh trong ngồi nhà của mình!
Tạm kết
Văn hóa người Việt là một nét đẹp của dân tộc ta, với truyền thống uống nước nhớ nguồn và mong ước sum vầy, đủ đầy. Chính vì vậy dù bận rộn đến đâu, bạn đọc cũng nên trân trọng mỗi dịp Tết đến xuân sang bên gia đình và người thân của mình. Hãy cố gắng tự tay chuẩn bị một mâm ngũ quả ngày Tết 2024 thật ấm cúng nhé!
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM:
Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *
Tạo bình luận mới